Pirinç Ekimi
Pirinç ekimi, tüm dünyada sulak alanlarda yapılmaktadır. İnsanlığın temel besinlerinden biri olan pirinç, aynı zamanda sanayi alanında da kullanılır. Pirincin kabuklu hali çeltiktir. İçindeki nişasta oranı buğdaydan bile yüksektir. Çeltik tanesi karyopsis, onu yapışmadan saran iç kavuz ile kapçıktan meydana gelir. Harmandan sonra çeltik karyopsisten ayrılmamaktadır.
Kavuzları soyulan ancak parlatma işlemi yapılmamış olan taneler kahverengi pirinçtir. Kabukları soyulan, parlatılan ürün de pirinçtir. Pirincin çimlenmesi için en az 12 derece, vejeterasyon dönemindeki sıcaklıkta 20-30 derece olmalıdır. Pirinç yetiştiriciliğinde kullanılan suyun sıcaklığı da en az 12 derece olmalıdır. Pirinç suyun içinde çimlenen ve kökleri suyun içindeki erimiş oksijenden faydalanan tek tahıl bitkisidir. Ayrıca tuzlu ve alkali topraklarda yetiştirilebilmesi ve bu toprakların ıslahında faydalı olması da tarım açısından önemlidir. Pirinç buğdayın ardından besin kaynağı olarak ikinci kültür bitkisi olma özelliğini de taşımaktadır.
Pirinç ekiminde toprak isteği
Pirinç toprak bakımından seçici bir bitki değildir. Tınlı, derin, su geçirgenliği az olan ve besin maddeleri bakımından zengin olan topraklar pirinç ekiminde oldukça iyidir. Toprağın pH derecesi 5,5-7,5 arasında olabilir. Ancak 3-8 pH dereceleri arasında bile yetiştirilebilir. Özellikle tuzlu toprakların ıslahında, çeltik önemli bir bitkidir. Toprakta bulunan eriyebilir tuz miktarı 600 ppm altında olursa uygun olur.
Pirincin üst üste aynı toprağa ekimi halinde verim ve kalite düşer. Bu durumda hastalıklarla ve yabancı otlarla mücadele etmek zorlaşır. Bu nedenle 2-3 yıl pirinç ekiminin ardından yem bitkisi ekilmelidir. Özellikle baklagil yem bitkileri toprakta bulunan azot bileşiklerini arttırdığı için tavsiye edilir. Toprağın hazırlığında sonbaharda derin sürüm yapılması, ilkbaharda tavalardan sonra diskaro ya da kaz ayağı işleme yapılması yer alır.
Pirinç tohumlarının ekime nasıl yapılır?
Pirinç tohumları ekimden önce hastalıklardan, yabancı ot ve kırmızı çeltik tohumlarından arındırılmalı ve tohumlar sertifikalı olmalıdır. Pirinç ekiminde mümkün olursa, 3-4 yılda bir sertifikalı tohum kullanılmalıdır. Ekim yapılacak tohum miktarı türün özelliklerine, toprağın verimine ve ekim zamanına göre farklı olur. Küçük taneli olanlar dekara 15 kg, orta taneliler dekara 17-18 kg, iri taneli olanlar dekara 20 kg ekim yapılabilir. Metre kareye yaklaşık 500-600 adet tohum atılabilir. Tohumlar ekimden 2-3 önce suyun içine konularak ön çimlendirme yapılmalıdır. Bu esnada yanıklık hastalığıyla mücadele için, ilaçlama yapılmalıdır. Ön çimlendirmeden önce beyaz uç metodu ile 55-60 derecedeki sıcak suyu içinde 10 dakika tutulması iyi olur.
Pirinç ekim zamanı ve ekim yöntemi
Pirincin ekim zamanı yetiştirilecek türün vejetasyon süresine, havanın ve suyun sıcaklığına göre belirlenir. Çeltiğin çimlenme ve fide döneminde en uygun sıcaklık derecesi 18-35 arasıdır. Suyun derecesi de 12 olmalıdır. Ülkemizde bu değerler Mayıs başında olur. Bu nedenle pirincin ekimi bu dönem uygundur. Pirincin ekim yöntemleri arasında mibzerle, serpme şeklinde ve fideleme bulunur. Tavalar ekimden önce bulandırılmalı, tohumların üstüne ince mil oluşturulmalıdır. Tohumların toprağın yüzeyine tutunmasıyla, 3-4 gün içinde tavalardan su boşaltılır ve 5-6 gün sonra tavalara ince su verilir.
Pirinç ekiminde gübreleme ve sulama
Tavalardan alınan toprak numunesi tahlil ettirilerek gübre kullanılması gerekir. Tavsiye edilen azotlu gübre ise amonyum sülfattır. Dekar başına 80 kg gübre atılmalıdır. Bunun yarısı ekimde, kalan yarısı ekimden yaklaşık 60 gün sonra atılmalıdır. Ekimden önce toprağa fosforlu gübre verilmelidir.
Pirinç ekiminde bitkinin yüksekliğine göre 15 cm'ye kadar su yüksekliği olmalıdır. Hasattan yaklaşık 20-30 gün evvel tavalara suyun gitmesi engellenir ve olan su boşaltılır. Su erken dönemde boşaltılırsa, tanelerin içi dolmaz ve pirinçteki kırık oranı artar. Bu esnada uygun sulama suyu 25-30 derece olmalıdır. Çimlenmede en fazla 42-44 derece olur. Bunun üzerindeki sıcaklıkta çimlenme olmaz. Özellikle gelişme döneminde su 30 dereceden fazla olursa, bitkiye zarar verir. Su yetersiz olursa 3 gün sulama yapılarak 2 gün su kesilir ya da 8 gün sulama yapılarak 3 gün su kesilir.
Pirinç ekiminde hasat
Pirinç hasadı salkımların %80 kadarı saman rengi olduğunda, alt bölümlerinde taneler sert mum zamanına ulaştığında olur. Bu sırada tanelerin nem oranı %22-24 olur. Erken hasat yapılırsa, tanelerin yeşil olması nedeniyle verim azalır. Geç hasatta ise hayvanların verdiği zarardan kırık taneler artar ve kurutma sorunu yaşanır. Çeltiğin en iyi şekilde kurutulması için, nem oranı %14 altında olmalıdır. Güneşte kurutulursa, pirinç sert zemine serilmelidir. Sıkça kürekle karıştırılmalıdır. Depolamada rutubet yine %14 altında olmalıdır.
21.01.2024 12:17:42
Pirinç Ekimi ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
